Geschreven voor: Maikel Tegelaers
Fantasy wezens, hoe dan?
Altijd een leuke vraag wat de oorsprong van een bepaald iets is, als je het hebt over het verleden en hoe men toen keek naar iets heel speciaals aan wat toen “verschrikkelijk eng” was. Nu zijn er heel veel dingen te verklaren, maar toen was het iets ongewoons. Daar moest een denkbeeld bij gemaakt worden om deze te doen vergeten.
We gaan deze keer eens op ontdekking naar wat onze Europese folklore heeft kunnen brengen en welke we nu als fantasie wezens zien.
We beginnen nu eens een keer bij mijn schoonmoeder. Baba Yaga.
Geen idee wat ze toen hebben moeten zien, maar een vrouw die op een ketel rondvliegt en in een huis op kippenpoten woont. Duidelijk een heks, maar waarom is Baba Yaga nu diegene geworden die zo speciaal is boven de rest van de normale heksen?
De Russische variant vliegt rond in een ketel en woont in een huis op kippenpoten, maar de Poolse Baba Yaga is nog vreemder. Ze is 3 zussen (ja je leest het goed), of een van drie zussen.
Wat wel gelijk is gebleven aan Baba, is dat ze niet slecht of goed is, maar helemaal af laat hangen aan de intenties van degene die haar opzoekt. Dit is een mooie, want daar denk ik dat de link gelegd kan worden naar het realistische. Kinderen moeten ook vroeg en op een bepaalde tijd naar bed. Als je niet luistert, komt Baba Yaga je halen en als je lief gaat slapen, komt ze kijken of je zoet slaapt. Daarnaast is ze in veel verhalen gelinkt aan de rol als beschermer van de aarde en alles wat groeit.
Wat het ook is, deze 3 zus (slechte woordgrap) blijft mij als fan van fantasie altijd het dichtstbij, ook omdat ik mijn schoonmoeder nog wel eens op een ketel rond zie vliegen als ik er ben.
Het Griekse Pantheon
Niet alleen de oude Griekse goden behoren tot het lijstje aan fantasie wezens, maar denk ook eens aan de Hyppogriff (een vliegend nijlpaard), de harpie (vliegende demonische vrouwen), de cycloop, centaur, de chimera en cerberus… allemaal bekende wezens, maar uit een tijdperk. Het Griekse Pantheon bestond uit zowel kwade als goede krachten. Cerberus was bijvoorbeeld de bewaker van de hel en werd met 3 koppen afgebeeld. Hier is de Hydra ook vanaf geleid.
Zo goed als de bekende goden waren (nou ja, lees de verhalen zou ik zeggen), hoe slecht de wezens waren die ertegenover stonden. Er zijn een paar uitzonderingen, zoals de Minotaur, welke neutraal is. Dan zijn er nog de centaurs, welke gewoon een ras waren van half mens half dier.. Dat half… hmmm…
Halve dingen.
Grieken waren fan van het mixen van beesten. Bijna alle wezens bovengenoemd, zijn een mix van dieren die het slechtste of beste in het dier naar boven halen. Denk weer aan de centaur, half mens half paard, maar de Hyppogriff is een half nijlpaard en halve vogel. De chimera is een mix van een schorpioen, leeuw en vogel. Rare jongens die Grieken, maar goden moeten natuurlijk wel iets te knokken hebben, anders hebben ze ook geen goede verhalen.
De meest bekende van allemaal
De zombie, en dit is een van de weinige die ook zijn roots in het moderne leven heeft gevonden. Afgeleid van de Nzambi of Kikongo, wat beide een verbastering van het woord Fetisj betekend.
Grappig is als we kijken naar de herkomst van de zombie, deze letterlijk geen enkele verbinding meer heeft met de moderne zombie die we bijvoorbeeld zien in The Walking Dead.
De Fetisj
De ondoden uit de voodoo praktijken zijn gewoon op natuurlijke manier doodgegaan, maar door voodoo in leven te houden om de wil van de necromancer te vervullen en functioneert niet meer als dat deze er is. Hij of zij loopt langzaam (want dat doen ze) en komt niet per 500 tegelijk.
De Romerozombie
De uitvinder van de meer recentere filmzombie is George R Romero en voor velen een held op veel vlakken, maar veelal voor de eerste moderne zombiefilm uit de jaren 60 The night of the living dead. “Theyre coming to get you Barabara”, refereert naar de eerste vrouw die sneuvelt in de film en de hele zombie waanzin teweegbrengt.
De films maakte niet alleen de zombie de koning van de horror, doordat ze wanneer dood, weer opstaan en kanibalen worden, maar ook het menselijk aspect van die films, waarin tijdens de pandemie, de levenden de grootste vijand waren van de protagonisten. In veel gevallen lopen de films ook slecht af.
Wat nog meer?
Denk eens aan slangen die groter zijn dan de gemiddelde 3 meter, skeletten, vampieren die zijn oorsprong in de jaren 1800 gevonden hadden en volgens Bram stoker Dracula (Dracul, gebasseerd op een echt bestaand karakter) door Abraham van Helsing (Go Nederlanders) permanent dood gewaand werd, en de eerste vertolking van de golem zoals we ze kennen uit de spellen, Mary Shelley’s Frankenstein, welke eigenlijk professor Frankenstein als het monster neerzet in plaats van Frankensteins monster.
Er is zoveel te lezen en te weten te komen over folklore en mythische monsters, dat het moeilijk is om dit in een blog neer te zetten.
Kom daarom eens kijken bij de komende Fantasy Fest, bij ons in De Broodfabriek. Er is altijd wel een standje die er meer over weet te vertellen (zoals de onze (schaamteloze plug)).
Schoonmoeder blijft nog wel rondvliegen als Baba Yaga, maar even zonder gekheid… Een huis op kippenpoten?!
